تئاتر فمینیستی در جست‌وجوی حقیقتی دیگر
تئاتر فمینیستی در جست‌وجوی حقیقتی دیگر
مهرداد خامنه‌ای
۲۸ تیر ۱۴۰۴
جان پروکتور شرور است
نویسنده: کیمبرلی بلفلاور
کارگردان: دانیا تایمور
ژانر: درام، کمدی
مدیوم: تئاتر
کشور: ایالات متحده آمریکا
زبان: انگلیسی
مدت زمان: ۱ ساعت و ۴۸ دقیقه
سال تولید: ۲۰۲۵
امتیاز: ★★★★☆ (۴ از ۵)
کیمبرلی بلفلاور نویسنده نمایش جان پروکتور شرور است (نسخه ۲۰۲۵) در سال ۲۰۱۸ این نمایش را نوشت و اجرای اولیه‌ی آن در سال ۲۰۲۲ در سطح منطقه‌ای روی صحنه رفت. اجرای برادوی نمایش در سال ۲۰۲۵ و با کارگردانی دانیا تایمور آغاز شد.
در جان پروکتور شرور است، او بازخوانی رادیکالی را از کوره آزمایش آرتور میلر از چشم‌انداز جنبش#من_هم و تجربیات دختران نوجوان در جامعه‌ای مردسالار ارائه می‌دهد.
آثار بلفلاور در ستایش صدای دختران نوجوان است—نه به‌عنوان شخصیت‌هایی فرعی یا قربانی، بلکه به‌عنوان فاعلان اندیشمند، پیچیده و تأثیرگذار. او در مصاحبه‌ای گفته بود: «من به صحبت کردن درباره‌ی دخترها علاقه‌مندم؛ اما بیشتر از آن، به شنیدن از خود آن‌ها.»
اجرای سال ۲۰۲۵ نمایش جان پروکتور شرور است به کارگردانی دانیا تایمور، واکاوی پرشور و بی‌پرده‌ای است از روایت‌های به ارث رسیده، شکست اسطوره‌سازی مردسالارانه، و کشمکش دختران جوان برای یافتن صدای اخلاقی خود در جهانی که بر اساس استانداردهای دوگانه بنا شده است. این نمایش، که در عین حال سیاسی و کمدی است، میان درام و نقد اجتماعی گزنده در نوسان است—اما همیشه به‌طور یکسان موفق نیست.
ماجرا در یک کلاس درس دبیرستانی در جورجیای معاصر می‌گذرد؛ جایی که گروهی از دانش‌آموزان مشغول مطالعه نمایشنامه کوره آزمایش اثر آرتور میلر هستند، در حالی که هم‌زمان با تجربه‌های واقعی خود از تبعیض جنسیتی، خشونت، و مرزهای تار و مبهم قدرت و رضایت دست‌وپنجه نرم می‌کنند. عنوان نمایش خود به نوعی تحریک‌کننده است، و متن نیز به‌خوبی از آن دفاع می‌کند: جان پروکتور که زمانی نماد شرافت و وجدان بود، اینک از دریچه‌ای فمینیستی و نسلی دیگر دوباره بررسی می‌شود. اگر شرور واقعی نه یک فرد، بلکه خود اسطوره باشد چه؟
کارگردانی تایمور هوشمندانه و پرجنب‌وجوش است. او با استفاده از فضا و ریتم صحنه، تغییرات سریع لحن میان طنز و تراژدی را به‌خوبی هدایت می‌کند. بازیگران جوان نمایش با انرژی و صداقت بازی می‌کنند و انسجام گروهی‌شان چشمگیر است. استفاده از مولتی‌مدیا و طراحی کلاس‌درس‌محور به اثر حالتی مستندگونه و معاصر می‌دهد که تماشاگر را درگیر دنیای دانش‌آموزان می‌کند.
نقطه‌قوت اصلی نمایش، دوگانگی لحن آن است: طنزی بی‌پروا دارد، اما در عین حال به شکل جدی با مضامینی چون آسیب، همدستی، و سکوت مواجه می‌شود. این طنز از عمق تراژدی نمی‌کاهد؛ بلکه شخصیت‌ها را انسانی‌تر می‌کند و افشاگری‌هایشان را اثرگذارتر. با این حال، دیالوگ‌ها گاه به شعار نزدیک می‌شوند. شخصیت‌ها در برخی لحظات نه از دل خود، بلکه برای انتقال پیام به تماشاگر سخن می‌گویند، که از ظرافت اثر می‌کاهد.
بحث‌برانگیزترین بخش شاید نحوه مواجهه با کوره آزمایش باشد. برخی دوست‌داران تئاتر کلاسیک ممکن است نقد میلر را ساده‌انگارانه یا غیرتاریخی بدانند. اما شاید همین نکته اصلی باشد: جان پروکتور شرور است می‌خواهد از مخاطب بپرسد که چه کسی روایت تاریخ را می‌نویسد—و این کار چه بهایی دارد؟ هدف حذف میلر نیست، بلکه قرار دادن او در تقابل با تجربه‌های نسلی است که دیگر حاضر نیست مؤدبانه منتظر عدالت بماند.
در مجموع، تولید تایمور اثری تحریک‌آمیز، ناقص، اما ضروری است. اگرچه همه خطوط داستانی آن با ظرافت جمع نمی‌شود، اما دستاوردی مهم‌تر دارد: آغاز یک گفت‌وگو. در چشم‌انداز تئاتری‌ای که هنوز زیر سلطه صداهای کهنه است، جان پروکتور شرور است صدایی تازه، هوشمند و بی‌پرواست که باید شنیده شود.
A Feminist Theatre in Search of Another Truth
Mehrdad Khameneh
July 19, 2025
John Proctor is the Villain
Playwright: Kimberly Belflower
Director: Danya Taymor
Genre: Drama, Comedy
Medium: Theatre
Country: United States
Language: English
Runtime: 1h 48m
Year: 2025
Rating: ★★★★☆ (4 out of 5)
Kimberly Belflower, the playwright of John Proctor is the Villain (2025 production), wrote the play in 2018. Its initial regional performances began in 2022, and the Broadway production, directed by Danya Taymor, premiered in 2025.
In John Proctor is the Villain, Belflower offers a radical re-reading of Arthur Miller’s The Crucible through the lens of the #MeToo movement and the lived experiences of teenage girls within a patriarchal society.
Belflower’s works celebrate the voices of teenage girls—not as secondary figures or passive victims, but as complex, thoughtful, and influential agents. In an interview, she remarked: “I’m interested in talking about girls, but more importantly, in listening to them.”
The 2025 Broadway production of John Proctor is the Villain, under Taymor’s direction, is a passionate and unflinching examination of inherited narratives, the failures of patriarchal myth-making, and the struggle of young women to find moral agency in a world built on double standards. Political and comic in equal measure, the play oscillates between drama and biting social critique—though not always with equal success.
Set in a contemporary high school classroom in rural Georgia, a group of students study The Crucible while simultaneously grappling with their own lived experiences of gendered violence, power imbalance, and the murky boundaries of consent. The play’s title is provocative—and the text rises to meet it. John Proctor, long viewed as a symbol of integrity and tragic moral struggle, is here reexamined through a feminist, generational lens. What if the true villain isn’t a person, but the myth itself?
Taymor’s direction is smart and dynamic. She orchestrates the tonal shifts—from sharp humor to emotional gravity—with clarity and finesse. The young cast performs with energy and sincerity, and their ensemble cohesion is striking. The multimedia elements and classroom-based set design give the production a documentary-like immediacy that immerses the audience in the students’ world.
One of the production’s greatest strengths is its tonal duality: it is unapologetically humorous while also engaging seriously with themes of trauma, complicity, and silence. The humor doesn’t diminish the tragedy—it humanizes the characters and makes their revelations more affecting. However, the dialogue at times veers into the didactic. In some moments, characters seem to speak more for the audience than from inner necessity, which slightly undermines the play’s dramatic subtlety.
Perhaps the most contentious aspect is its treatment of The Crucible itself. Some lovers of classic theatre may find the critique of Miller reductive or ahistorical. But that may be precisely the point: John Proctor is the Villain invites its audience to ask—who gets to write history, and at what cost? The goal isn’t to erase Miller, but to place his work in conversation with a generation that is no longer willing to wait politely for justice.
In sum, Taymor’s production is provocative, imperfect, yet necessary. While not every narrative arc resolves gracefully, the play achieves something more vital: it initiates a conversation. In a theatrical landscape still dominated by legacy voices, John Proctor is the Villain offers a fresh, bold, and intelligent perspective that demands to be heard.
