به ياد استاد حميد فرسادمنش
چند روز پيش عيد را تلفنى به هم تبريك گفتيم. در همان گفتگوى كوتاه برايم خواند:
و در اين دشت سياه
هر كه آواره دردى
كه نه درد دگريست
پرسيد: اين مال كى بود؟
گفتم: سلطانپور
خنديد
از سنين نوجوانى در كتابخانه خانه مان كتاب هايى را مى ديدم كه پشتشان را با خط خوش نوشته بود و هديه كرده بود. مجموعه اشعار نيما، تولدى ديگر فروغ... بعضى از اشعار را علامت زده بود: آى آدم ها، هست شب، ميتراود مهتاب، عروسك كوكى ...
سيزده، چهارده سالم كه بود مرا به دانشگاه پلى تكنيك برد تا خوشه هاى خشم جان فورد را ببينم. بعد از آن مادر پودوفكين بعد رزمناو پوتمكين آيزنشتاين بعد فارنهايت ٤٥١ تروفو ... در موقع ديدن فيلم ها مرتب به من اشاره مى كرد كه اينجا مهم است، دقت كن!
در راه شعر مى خواند:
فريادى شو تا باران
وگرنه مرداران
خاطره تعريف مى كرد از دوران دانشجوييش:
شعرهاى خوب رو جايى ننويس!
حفظ كن!
ما اين كار رو مى كرديم، مدرك هم دست كسى نمى داديم.
گاهى اوقات ناهار درست مى كرد و به بهانه آن سمفونى شماره هفت شوستاكويچ را روى گرامافون مى گذاشت. تكه به تكه تحليل مى كرد.
از محاصره استالينگراد مى گفت. بعد آهنگ هاى بولات آكودژاوا را به فارسى ترجمه مى كرد و داستان زندگيش را مى گفت.
بعد از ناهار چايى مى آورد. پوشكين، لرمانتف، يسنين، بلوك، ماياكوفسكى... صداى ماياكوفسكى را دوباره روى گرامافون مى گذاشت و ترجمه مى كرد. آنقدر با شوق مى خواند كه انگار خود ماياكوفسكى را در ميدان سرخ مى ديدم.
در راه برگشت به خانه:
شهر خالى نيست
گوش باش!
آواز مى آيد از آن خانه
هم زبانى هم دلى را مى سرايد
گوش باش!
آزرم، زهرى، كدكنى، بامداد...
سگ رامى شده ايم
گرگ هارى بايد!
كسرايى، سايه، ...
آناهيتا:
مصطفى، مهين، اتللو
قيام در هائيتى رو با هم رفتيم.
كانون نويسندگان:
پرهام، خويى، يلفانى ...
سال شصت تلفن زنگ خورد، صدايش گرفته بود:
سلطانپور رو كشتند!
مى گفت: آدم بايد آگاه باشه ولى وابسته نباشه!
خودتو درگير سياست بازى نكن، اما تا مى تونى بخون!
برايش خواندم:
در كوچه اى كه پاكى ياران راه را
تنها
در لحظه ى گلوله سربى
در اوج خشم
تصديق مى توان كرد
آن هم
با قطره هاى اشكى
در گوشه هاى چشم.
شنيد: بغض كرد.
رفتم...
استاد بود. تحصيل كرده مسكو، دكتر زبان روسى و... دوست
امروز گفتند: رفت.
گفتند:از صحبت آخر با تو خوشحال شد.
در دل خواندم:
اى كاش عشق را زبان سخن بود
