رگبار هنر آلترناتیو

«سیاه نمایی» مهر تاریخی بر پیشانی هنرمندان پیشرو از سوی سیاست‌مداران نابکار است. در آگوست سال ۱۹۶۹ روزنامه «بوربا(مبارزه)» ارگان کمیته مرکزی حزب کمونیست یوگسلاوی نوشت:«موج سیاه در سینمای ما!» با این مقاله گروهی از فیلمسازان یوگسلاوی که آثارشان بی‌رحمانه به نقد معضلات اجتماعی و سیاست‌های حزب کمونیست می‌پرداخت رسما به همین نام معروف شدند:«موج سیاه».الکساندر پتروویچ، دوشان ماکاویف، ژلیمیر ژیلنیک، ژیکا پاولوویچ و دیگران.اینها از فضای نسبتا باز سیاسی- فرهنگی که از اواخر دهه شصت میلادی در کشور به وجود آمده بود به مدت ده سال حداکثر استفاده را کردند تا نگاهی نو و خلاف دیدگاه رسمی هنر دولتی جا بیاندازند و شاهکارها آفریدند. تا این‌که در سال ۱۹۷۱ فیلم «و.اِر: راز ارگانیزم» اثر دوشان ماکاویف از طرف نهاد سانسور ممنوع شد. سه سال بعد در سال ۱۹۷۳ فیلم «مسیح پلاستیکی» اثر لازار استویانوویچ نه تنها ممنوع شد بلکه کارگردان آن حکم سه سال زندان گرفت. الکساندر پتروویچ و ژیکا پاولوویچ از حق تدریس در دانشگاه دراماتیک بلگراد محروم شدند و این پایان موج سیاه سینمای یوگسلاوی بود اما دیگر هیچ چیز مثل سابق نبود. این سینماگران پیشرو تاثیر قاطع خود را بر هنر سینما و اجتماع گذاشته بودند.